Wat

Een inclusief zorgtraject dat inzet op een vroege detectie van hulp- en zorgvragen bij hulpbehoevenden en dat verbindt met het bestaande zorgaanbod.

Waar

Buurtzorg 2.0 krijgt als proeftuin vorm in een buurt in Knokke en één in Heist. Er is een verdere uitbreiding voorzien naar alle buurten in Knokke-Heist.

Wie

VUB (Dominique Verté, Nico De Witte, Emily Verté) en de gemeente Knokke-Heist.

Inhoud

Ontstaansreden

We zetten in op inclusieve zorg met een breed begrip van “zorg” en “zorgnoden”. Via het project willen we zorgnoden sneller detecteren en mensen beter toeleiden naar de gepaste zorg en ondersteuning. Dit doen we onder meer door ondersteuningsnetwerken te ontwikkelen tussen formele en informele zorg. Op die manier willen we de zorgvraag en het zorgaanbod beter op mekaar afstemmen. Hoewel het project niet enkel focust op ouderen, spitsen we ons toch eerder toe op ouderen gelet op de sterke vergrijzing van onze gemeente.

De gemeente Knokke-Heist introduceerde onder begeleiding van de VUB het “Inclusieve Zorg-Traject” in twee buurten, met als doel een duurzaam netwerk uit te bouwen voor zorgdetectie en ondersteuning. In de twee geselecteerde buurten hebben we een grondige analyse gedaan bij de aanvang van het project, waarbij we meteen een eerste stap gezet hebben naar netwerkontwikkeling tussen formele en informele zorg. We hebben het netwerk opgezet in co-creatie met de buurt, onder andere door de aanstelling van buurtambassadeurs. We testen dit model momenteel uit in de twee buurten. Zo kunnen we én de impact meten van ons project én deze nieuwe aanpak introduceren bij zorgverleners. Tegelijkertijd versterken we het bestaande netwerk met organisaties en diensten in de gemeente.

Acties

We zetten in op detectie van zorgnoden in de buurten door netwerken (buurt, eerstelijnsdiensten, lokale handelaars) te betrekken.
Voorbeelden van acties:

  • Buurtanalyse in en met buurtbewoners
  • Buurtambassadeurs
  • Hulpkaartjes voor lokale handelaars
  • Week van de verbondenheid
  • Overlegmomenten eerstelijnsdiensten

Bereik en impact

Sinds de aanstelling van de buurtambassadeurs in november 2020, midden in de coronacrisis, hebben we 30 mensen kunnen verder helpen. Het gaat om een erg verscheiden groep van mensen onder wie zorgmijders, mensen in kansarmoede en ouderen met tal van problematieken die niet eerder door het reguliere netwerk gedetecteerd werden. In de toekomst willen we inzetten op een meer diverse groep van Buurtambassadeurs, aanvullend op onze oudere en eerder “klassieke” vrijwillgers, zodat deze een weerspiegeling vormen van de buurt.

Timing

Het buurtzorgtraject bestaat uit verschillende fases, een methodiek uitgedacht door Dominique Verté, Nico De Witte en Emily Verté (VUB).
Fase 0: voorbereiding ism VUB, buurtselectie, aanwerving medewerker, voorjaar 2019
Fase 1: Buurtverkenning en stakeholdermeetings , zomer en najaar 2019
Fase 2: Aanstelling Buurtambassadeurs en  Implementatie in twee proefwijken, najaar 2020 tot heden (zomer 2021)
Fase 3: Evaluatie en implementatie in andere wijken, najaar 2021 tot …

Het is de bedoeling dat we eind dit jaar/begin volgend jaar kunnen overgaan naar een andere buurt, zodat inclusieve buurtzorg kan ingebed worden in de vaste werking van de gemeente.

Leerpunten

Sinds de ontbinding van het Samenwerkingsinitiatief Eerstelijnsgezondheidszorg (SEL) en de opstart van de eerstelijnszone (ELZ) ervaren we de nood om het netwerk tussen de eerstelijnsdiensten in Knokke-Heist te versterken. Bovendien merkten we dat bepaalde noden niet gedetecteerd en dus ook niet geremedieerd werden.  Het huidige project heeft zeker het potentieel om hieraan te verhelpen. Desalniettemin blijft het belangrijk om een goede verstandhouding met het reeds bestaande professioneel en niet professioneel netwerk te bestendigen.

Het project omvat een totaal nieuwe manier van behoeftendetectie en remediëring. Het vraagt dus de nodige tijd om in de buurten in te sijpelen, maar de eerste resultaten zijn veelbelovend.
Nu moeten we verder inzetten op diversiteit, via onze communicatie (wat al gelukt is) en nu ook nog via onze buurtambassadeurs.

Toekomst

In de toekomst willen we:

  • het project gebiedsdekkend toepassen in alle buurten van Knokke-Heist;
  • verschillende medewerkers intensief laten meewerken bij het ontplooien van het project in de andere buurten in Knokke-Heist zodat we dit project ook kunnen verder zetten zonder de ondersteuning van de VUB;
  • inzetten op een diverse groep van buurtambassadeurs;
  • intervisie en kennisuitwisseling organiseren tussen buurtambassadeurs onderling en de ambassadeurs en professionals;
  • Het netwerk met de eerstelijnsdiensten én met de buurtambassadeurs en bewoners verder onderhouden en versterken.

scoring van de 8 bouwstenen van een zorgzame buurt (1-5): analyse, evaluatie en impact: 3, intersectorale samenwerking: 3, sensibiliseren en informeren: 1, sociale netwerken: 2, krachten en talenten: 3, detectie van zorgnoden: 2, toeleiding naar zorg: 3, beleidsadvisering: 2