7 november 2023
We love Kiel rapte een groepje jongeren uit de Antwerpse zuidwijk. En met die drie woorden vatten ze perfect samen wat de bewoners hier voelen: liefde en trots vermengd met pijn omdat hun buurt een negatieve reputatie heeft. “Nochtans heeft het Kiel veel schoonheid in zich”, zegt Anne Verbist. Als projectmedewerker Zorgzame Buurten in de wijk liet ze zich inspireren door de rappers en lanceerde het logo I love Kiel. De teamspirit aanwakkeren en het Kiel positief op de kaart zetten, dat is haar doel.
Apothekers spelen een vaak onderschatte, maar vitale rol in het weefsel van zorgzame buurten. Naast hun vertrouwde positie als deskundigen in geneesmiddelen, fungeren ze ook als kanarie in de koolmijn bij het signaleren van psychosociale hulpbehoeften in de buurt. Door projecten zoals #CAVAsa en Suïcidepreventie in de apotheek, laten apothekers zien hoe ze bijdragen aan de opbouw van zorgzame buurten. Ze zijn veelzijdige partners die zich inzetten voor het bevorderen van gezondheid en welzijn in deze lokale gemeenschappen, waar de zorg voor elkaar centraal staat.
Een Zorgzame Buurt kent geen grenzen. Het project in Geel werkt nauw samen onder andere het lokale sociaal huis, ziekenhuis en de huisartsenpraktijken om de link tussen de formele en informele zorg te versterken. De Zorgzame Buurt ‘Geel Bu(u)rt Door’ coördineert dit samenwerkingsverband en betrekt buurtbewoners in projectgroepen. Recent speelde de buurt ook een rol in de openingsvideo van een congres rond een “economy of wellbeing” van de Wereldgezondheidsorganisatie. Deskundige buurtzorg Kristel Milis en projectcoördinator Dorien Van den Bulck getuigen over de werking van deze unieke Zorgzame Buurt: “samenwerking tussen welzijns- en zorgpartners biedt nieuwe mogelijkheden voor de buurt“.
Inzetten op doorverwijskaarten in je buurt draagt bij tot het opsporen van ongedetecteerde zorgnoden en het versterken van samenwerkingsverbanden. Om de Zorgzame Buurten hierin te ondersteunen, organiseerden enkele coaches intervisies rond signaleren en doorverwijzen. Buurten uit dezelfde regio wisselden er ervaringen uit en medewerkers van SAAMO gaven advies vanuit de praktijk. Rubie Derutter en Linde Vande Woestyne zijn opbouwwerkers bij SAAMO West-Vlaanderen en deelden hun expertise rond doorverwijskaarten: “Eén praktische vraag kan veel invloed hebben en de cohesie tussen buren versterken.”
Ilse Vandessel is coördinator van Zorgzame Buurt ‘Pittig Buurten’ in Heist-op-den-Berg. De buurt is ingebed in een woonzorgcentrum, waar vanaf februari vier eerstelijnspsychologen actief zijn. Maarten Geens is klinisch psycholoog en zal zich focussen op de doelgroep ouderen: “wanneer eerstelijnspsychologen in de buurt participeren zullen mensen sneller die stap durven zetten.”
Op 1 oktober dienden alle Zorgzame Buurten een buurtanalyse en veranderingstheorie in. Deze infographic laat zien op welke manieren de 133 projecten hun buurtbewoners dynamisch betrokken. 
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) kijkt naar Vlaanderen voor expertise rond Zorgzame Buurten. Projectcoördinator Isabelle Van Vreckem stelde het beleid rond Zorgzame Buurten voor op het Regions for Health Network van de WHO.
VIEWZ is een vaktijdschrift voor welzijns-en zorgprofessionals. Voor hun nieuwe uitgave schreef projectcoördinator Zorgzame Buurten Isabelle Van Vreckem een artikel: "Een zorgzame buurt is er voor iedereen, met bijzondere aandacht voor kwetsbare mensen."
Een buurtanalyse is een belangrijke bouwsteen in de ontwikkeling van een zorgzame buurt. Het is een instrument om een volledig beeld van de buurt te krijgen én verbinding te maken. Buurtwerkers Betty D’Haenens van het project Chasse Coeur in Etterbeek, en Verdiana Palombo van het initiatief Buurtgerichte Zorg Oudsbergen in Nieuwe Kempen stonden aan de basis van hun buurtanalyse.
De lokale aanpak van Zorgzame Buurten wekt internationale interesse. Vlaamse onderzoekers trokken in de afgelopen maanden naar het buitenland om het Zorgzame Buurt-verhaal te delen. Prof. Liesbeth De Donder (VUB) reisde op 6 mei af naar Ierland, terwijl Dorien Gryp en Birthe Sels (Thomas More) in Amsterdam het thema uit de doeken deden.