We love Kiel rapte een groepje jongeren uit de Antwerpse zuidwijk. En met die drie woorden vatten ze perfect samen wat de bewoners hier voelen: liefde en trots vermengd met pijn omdat hun buurt een negatieve reputatie heeft. “Nochtans heeft het Kiel veel schoonheid in zich”, zegt Anne Verbist. Als projectmedewerker Zorgzame Buurten in de wijk liet ze zich inspireren door de rappers en lanceerde het logo I love Kiel. De teamspirit aanwakkeren en het Kiel positief op de kaart zetten, dat is haar doel.  

Een dichtbevolkte wijk met een jonge populatie, veel kansarmoede en sociale huisvesting. Dat is het Kiel. De multiculturele buurt ligt in het zuiden van het district Antwerpen, maar de ring snijdt de wijk af van de grote stad. In die ligging schuilt veel symboliek. “De bewoners hier voelen zich ontwricht. Want hoe hard ze ook hun best doen, ze hebben het gevoel onzichtbaar te zijn voor de buitenwereld. Worden ze toch opgemerkt, dan is het in een negatieve context. Het maakt hen moedeloos”, zegt Anne Verbist.

ZAADJES

“Toen ik anderhalf jaar geleden als projectmedewerker aan de slag ging in deze wijk, wou ik er meteen in vliegen: mensen mobiliseren, projecten opstarten om van de buurt een betere plek te maken. Maar ik werd getemperd in mijn enthousiasme”, licht Verbist toe. “Ik kreeg het advies om eerst stil te staan ende wijk grondig te bestuderen. Met de hulp van de coach, deed ik een omgevingsanalyse en trok ik de wijk in om met mensen te praten. Dat was verrijkend.”

Door krachten te bundelen, kan er efficiënter gewerkt worden. Die efficiëntie geeft dan weer meer goesting om verder aan de slag te gaan.

De bevriende straatjes, Buren met een Plan, S.A.S.; het zijn maar enkele van de vele buurtcomités die het Kiel rijk is en waarmee Verbist kennismaakte. “Ik merkte dat de wijk een hechte gemeenschap is waar mensen al jarenlang spontaan voor elkaar zorgen. Een vrouw in een rolstoel kan hier zelfstandig wonen omdat de buren haar boodschappen doen. De moskeegemeenschap kocht een defibrillator voor de wijk. De thaiboksclub de Piranha’s stelde een zorgpiranha aan die kinderen weerbaarheidstraining geeft. Ik stond versteld van al die initiatieven en besefte dat ik de Kielenaars niet meer kon leren wat zorgzaamheid is. Ik moest van deze wijk geen betere plek maken. Ze was al geweldig. Wat het Kiel nodig heeft, is rucht- en zichtbaarheid.”

Verbist en haar team wilden niet aan de bestaande initiatieven raken, maar krachtiger maken wat er al was. “De zaadjes waren geplant. Wij moesten ze alleen nog begieten zodat ze wortels zouden krijgen en uitgroeien. Om te versterken, was verbinden noodzakelijk. Het heeft geen zin om allemaal naast elkaar te werken. Maar hoe doe je dat, een populatie van maar liefst 20.000 mensen dichter bij elkaar brengen?”

GROEPSGEVOEL

Als eerste fase in het verbindingsproces ging Verbist op zoek naar een slogan. Aangezien veel mensen geen Nederlands praten, moest die eenvoudig zijn. Maar ook stoer en lieflijk tegelijkertijd zodat alle Kielenaars zich erin zouden vinden. “Toen ik enkele jonge gasten We love Kiel hoorde rappen, wist ik dat ik niet verder hoefde te zoeken. Het logo is sindsdien overal aanwezig in de wijk. Waar organisaties een bureau hebben, hangt het aan het venster. Bij evenementen staat het op de affiche. De mensen van buurtsport dragen het op hun pet. Dat I love Kiel-logo moet het groepsgevoel aanwakkeren, maar ook vertrouwen inboezemen en organisaties laagdrempeliger maken voor de bewoners. Het geeft als signaal: laat ons jou helpen.”

Het I love Kiel-logo is iets heel kleins, maar we geloven dat het grootse dingen in gang kan zetten.

Maar organisaties moeten niet alleen bewoners helpen, ook elkaar. Op het Kiel wonen sterke figuren die veel tijd steken in hun buurt. Verbist haalt graag het voorbeeld van Touria aan. Zij richtte de vrouwenorganisatie Hoop Kiel op. “Touria helpt vrouwen in de wijk, maar dat is veel om alleen te doen. Op den duur wordt zo een trekker moe. Door haar te helpen met flyers drukken en verspreiden, zorg je ervoor dat ze zichtbaarder wordt en dat ze andere organisaties aantrekt waarmee ze kan samenwerken. Door de krachten te bundelen kan ze efficiënter te werk gaan. Die efficiëntie zorgt er dan weer voor dat Touria haar motivatie niet verliest en zin heeft om Hoop Kiel verder te laten evolueren. “

Naast verbinden is ook zichtbaar maken een belangrijke stap. “Toen we vorige jaar een wintermarkt op poten zetten voor de warmste week hebben we alle deelnemende organisaties op de affiche gezet”, vertelt Verbist. “Bovenaan prijkte het I love Kiel-logo. Dan wordt visueel pas echt duidelijk wat wij hier allemaal hebben. Die zichtbaarheid is belangrijk om mensen trots te maken en het negatieve stigma te doorbreken.”

TROTS

“Het I love Kiel-logo is iets kleins, maar we geloven dat het grootse dingen in gang kan zetten. Het finale doel is dat bewoners en organisaties elkaar vinden zonder de tussenkomst van een projectmedewerker. Ik roer nu nog in de pot, maar op termijn wil ik dat de beweging zichzelf in stand houdt, dat organisaties de kracht voelen die samenwerken teweegbrengt en die kracht willen doorgeven om zo nog beter te kunnen zorgen voor de wijkbewoners. We zijn alvast op de goede weg, hoor ik her en der. Waar er in het verleden vooral gedroomd en gepraat werd, wordt er nu actie ondernomen. En dat geeft positieve energie.”

Anne Verbist, die zelf niet in de wijk woont, is ontzettend trots op het Kiel. “Het engagement van de bewoners vind ik bewonderenswaardig. Wat zij vrijwillig doen voor elkaar, deed ik tot voor kort in mijn eigen buurt niet. Ondertussen hebben zij van mij ook een betere buur gemaakt. Waar ik vroeger al eens mijn kat stuurde naar een buurtfeest, vier ik nu graag mee. Ik apprecieer de inspanning. En ik geloof meer dan ooit in de kracht van samen.”

Tekst: Liesbet De Vuyst

Beeld: Eva Donckers